Bijeenkomst 8 november 2025

Beschouwende momenten met br. David Steindl-Rast

Ik denk dat ik het al ontdekt heb toen ik nog een kleine jongen was. Ik denk dat kinderen een natuurlijke aanleg hebben om meditatief en contemplatief te zijn, en ik ontdekte hoe prettig  en heerlijk het was en vredig om alleen maar te zitten en stil te zijn.

Het is goed om in een omgeving te zijn die rustig is, dat maakt het gemakkelijker om die innerlijke stilte binnen te gaan … het hangt er niet van af, maar de natuur heeft haar eigen stilte die heel erg helpt om de innerlijke stilte te voeden.

Wanneer je werkelijk diep naar binnengaat kom je in contact met iets dat voorbij woorden gaat en je kunt het niet echt beschrijven. Ik zou het een enorme wijdheid, openheid noemen, zoiets als de woestijn, de zandduinen of de nachtelijke sterrenhemel … deze openheid, deze uitgestrektheid en stilte, grote stilte.

Ik denk dat ik me krachtig en gefocust en helder voel. Ik voel niet erg veel spanning tussen de twee toestanden. Het naar binnengaan is meer als stevig gaan staan op de rots waar je op staat, dan opstaan en handelen. Deze twee zijn heel nauw met elkaar verweven. Maar ik ben rustiger en beter in staat om te handelen nadat ik naar binnen ben gegaan. 

Wanneer ik bij mezelf naar binnen ga, voel ik dat ik iets heb ontdekt waar de dood geen macht over heeft. Leven en dood zijn voortdurende verandering, maar ik heb binnenin iets gevonden dat één is en onveranderlijk.

https://grateful.org/resource/meditative-moments-with-david-steindl-rast

Stilte en zwijgen

In de stilte van rust kunnen we, als we luisteren, het gefluister in ons hart horen dat kracht geeft aan zwakte, moed aan angst, hoop aan wanhoop. Howard Thurman            

Stilte, stil zijn is niet hetzelfde als zwijgen. Het tegenovergestelde van zwijgen is geluid of woord. Het tegenovergestelde van stilte is onrust. De stilte waar het hier om gaat is innerlijke stilte, een kalme, vertrouwensvolle, onverstoorbare rust in het hart. Deze innerlijke rust kent twee manieren om zichzelf uit te drukken: door zwijgen of door woord. Op die manier kan een hart dat geleerd heeft stil te zijn ervoor kiezen te spreken of te zwijgen, afhankelijk van wat het leven op dat moment vraagt. Het juiste woord op het juiste moment is een woord dat het zwijgen niet verbreekt maar de innerlijke rust woord laat worden. (Br. David Steindl-Rast. Uit: You Are Here, Stillness, p.145) 

We kunnen op zo’n manier leren te spreken dat onze woorden onze innerlijk rust uitdrukken. De gemakkelijkste manier om dit te doen is te oefenen in zwijgen. We zullen periodes van zwijgen in ons dagelijkse ritme moeten inbouwen. Dan wordt het mogelijk stilte te ervaren,  ook te midden van alle tumult en geroezemoes om ons heen.

We hebben momenten nodig waarin we ons in de stilte laten zinken tot we er een mee zijn. Daarna, maakt het niet uit of we deze stilte door woorden of door zwijgen uitdrukken. (Br. David Steindl-Rast You Are Here, Silence, p. 141)

Dankbaar leven

In ons dagelijks leven denken we al gauw dat innerlijke stilte – rust in ons hart – alleen gevonden kan worden door een lange retraite, een vakantie of een radicale verandering in ons leven. Hoewel retraites en vakanties zeer zeker welkome verlichting kunnen brengen, kunnen we het soort stilte dat br. David beschrijft alleen bereiken door dagelijks oefenen. Het gaat niet om afwezigheid van geluid, maar om innerlijke rust, niet zozeer om afwezigheid van beweging als wel om een stilte in de beweging.

Dankbaar leven als levenshouding nodigt ons uit om ons vermogen om  te leven vanuit alles wat het leven ons schenkt, te vergroten; te zien en te waarderen wat ons ter beschikking staat, niet alleen in de rijke kakofonie van kleuren en geluiden, maar ook in zwijgen en stilte. Het  blijkt dat stilte verwelkomen in werkelijkheid ons bewustzijn vergroot, niet verkleint. Het is een manier om meer ten volle tot leven te komen.

Wanneer we zwijgen en stilte consequent oefenen, keren we ons niet af van de wereld maar we zorgen er juist voor een manier te hebben om betrokken te kunnen blijven.

(Grateful Living Team)

               Vragen

1  Hoe verwelkom jij/ ga jij om met zwijgen en stilte in jouw leven? Is er iets dat in de weg staat?

2  Is er iets in je leven nu dat baat zou hebben bij bewust zwijgen en stilte cultiveren/ oefenen?

3  Is er een manier/ Zijn er manieren die jou helpt/ helpen stil te worden/ rust te vinden?

Wat werkt voor jou?

4  Als je meer zwijgen en grotere innerlijke stilte zou kunnen bereiken, wat hoop je dat het effect

hiervan zou zijn op hoe jij je leven ervaart/op je leven?

Stilte zoeken

Nicky Morris*

Vrijdagmorgen werd ik wakker met deze woorden …

[Leest uit een dagboek]… wees niet bang voor stilte, sluit vrede met stilte, want juist in de  momenten van rust zul je een boodschap horen alleen voor jou.

Mensen zijn zo bang voor stilte. Televisies in alle kamers, radio’s altijd aan, mobieltjes. Er zit een leven opgesloten in woorden. Word je bewust van wat je zegt. We kunnen de woorden die we spreken niet zien, maar ze hebben energie. En energie gaat steeds maar door.

Wees niet bang voor de ruimte en de tijden van stilte tussen woorden. Dit zijn de momenten waarop je met wijsheid kunt overleggen wat als eerste te doen of te zeggen. Je hoeft niet altijd te antwoorden met woorden. Je kunt antwoorden met een knik vol begrip. Je kunt antwoorden met een knuffel. Je kunt antwoorden met een stille glimlach. Je kunt antwoorden met een zachtheid in je ogen. Je kunt antwoorden met vergeving. Je kunt antwoorden met aanvaarden. Soms is zwijgen het beste antwoord.

[Leest uit een dagboek]  … Om een vriend van stilte te worden, moet je eerst een vriend voor jezelf worden. Word je eigen beste vriend. En je zult merken dat je jezelf begint te waarderen . Want is dat niet hoe jij je beste vriend/ vriendin ziet?

Mensen zijn bang voor stilte omdat ze nooit geleerd hebben een vriend voor zichzelf te zijn. Ze hebben nooit geleerd van zichzelf te houden. Ik heb niet altijd van mezelf gehouden. Ik vind mezelf nog steeds niet altijd leuk. Als je kunt leren jezelf te accepteren zoals je bent, zul je merken dat momenten van stilte je geen angst aan jagen.

[Leest uit een dagboek]  … Open de deur naar je hart. Als die vastzit en kraakt en kreunt, duw en schuif totdat hij open gaat. Je zult misschien ook spinnenwebben moeten wegvegen. Doe het, ook al moet je ervan rillen. Misschien ontdek je dat je hart rommelig is en onder de stof zit, als een zolder waar nooit iemand komt.

We graven diep hier. Mezelf accepteren en van mezelf houden gebeurde niet van de ene op de andere dag. Stil zijn was echt het begin van mijn reis. Het heeft me geleerd dingen lost te laten. Het heeft me geleerd echt een vriend voor mezelf te worden, niet zo hard voor mezelf te zijn. Het heeft me geleerd mezelf te vergeven. Bitterheid, woede, wrok … laat het los. We zijn niet voorbestemd om die emoties met ons mee te dragen. Door los te laten geef je jezelf toestemming om te beginnen te leven.

[Leest uit een dagboek]  … Zorg ervoor altijd een stille plek te vinden in de drukte van het leven.

Soms vliegt de dag voorbij. Dat gebeurt gemakkelijk, we zijn zo druk. Wanneer ik geen tijd voor mezelf maak en wanneer ik me niet even terugtrek, voelt het alsof ik de controle kwijtraak. Het voelt alsof ik mijn evenwicht verlies. Je weet hoe je huis eruit ziet na een chaotisch bezoek? Zo voelt mijn hart zich dan. Alles staat scheef en niets staat waar het moet staan. Dus moet ik wat stilte zoeken om de meubels in mijn hart een beetje af te stoffen, hier een beetje poetsen en daar een beetje poetsen. Ik kom beslist terug als een beter mens.

[Leest uit een dagboek]  … Trek je terug op een plek waar het vredig is en niemand je kan storen. Op deze plekken verdwijnt aardse tijd en zul je leren het ritme van de rest te herkennen.

Je hoeft niet in de natuur te zijn om van stilte te kunnen genieten. Je kunt dat overal doen, waar je ook bent. Als je ervoor zorgt je één keer per dag terug te trekken, gewoon ergens waar je op jezelf kunt zijn, waar je andere dingen kunt opmerken dan de gewone dagelijkse gang van zaken. Maak een kleine plek waar je hart kan ademhalen, waar je ziel kan glimlachen. De hectiek en drukte van het leven vallen dan voor even weg, en je zult in staat zijn rust op te zuigen. Dan zul je de woorden horen die de stilte je hart toefluistert.

[Leest uit een dagboek]  … En dan realiseer je je dat je niet meer bang bent voor stilte. Je zult je ervan bewust zijn dat stilte woorden fluistert die je hart tooien met schoonheid.

Ik denk dat schoonheid werkt als een loper. Het bereikt en ontsluit alle verborgen plekken … de plekken die vertrapt zijn en vernietigd, de plekken die genezen moeten worden. Schoonheid verfrist. Schoonheid voedt. Schoonheid schenkt bemoediging en schoonheid geneest. En het vormt zeer zeker het landschap van je hart. Tijdens de dag, kijk om je heen … je zult het vinden. Ga en begroet de zon. Praat tegen de maan. Vertel het kleine bloempje hoe mooi het is. En geef het dan terug aan de wereld. Gaat het niet daarom in het leven?

Ik ben dankbaar voor dit leven, dit ene leven dat we hier op aarde hebben. Het is onvoorstelbaar kostbaar.  Daar ben ik dankbaar voor.

[Leest uit een dagboek]  …  Je ontdekt dan dat je niets anders nodig hebt. Dankbaarheid is de stootdop die de deur naar je hart openhoudt. Gemoedsrust en nederigheid zijn de portiers. Koester je hart, want vanuit die plek leef je.

Link naar de video: https://grateful.org/gatherings-resources/silence-and-stillness/

*Nicky Morris is autodidact en woont op een boerderij buiten Springbok in de Noord Kaap, Zuid - Afrika.

Ze schildert voornamelijk met acryl: landschappen, portretten en dieren in het wild.

Over haar werk zegt ze:

Ek sien my skilderwerk as net nog 'n taal om die skoonheid rondom my te verbeeld. Ek beleef 'n diepe bevrediging om atmosfeer, indrukke en emosies vas te vang met kwas en kleur.

https://www.youtube.com/watch?v=wws9h4vmDLU